Zmiana kariery zawodowej

Felietony Akademii Rozwoju Zawodowego

Badania przeprowadzone w 2022 roku przez London School of Business and Finance mówią, że ponad połowa mieszkańców Wielkiej Brytanii chciałaby zmienić zawód lub ścieżkę kariery zawodowej. Jeszcze większy odsetek, bo aż 77% osób odpowiadających na ankietę przygotowaną przez LinkedIn, również deklarowało chęć dokonania takiej zmiany. Dotyczy to pracowników w różnym wieku i z różnych grup zawodowych. 

Powodami, dla których chcemy zmienić pracę najczęściej są: niskie zarobki, chęć rozwoju, lepsze warunki zatrudnienia (np. godziny pracy, płatne zwolnienie lekarskie, dodatkowe benefity pracownicze), wypalenie zawodowe, zła atmosfera w pracy, stres, względy osobiste, znudzenie, rozczarowanie zawodem.

Niektóre z tych przyczyn można wyeliminować, zmieniając po prostu pracodawcę. Inne zaś  wymagają poważniejszych decyzji, jak na przykład zmiana zawodu lub ścieżki kariery zawodowej. Ważne jest, aby taka decyzja nie była pochopna i dobrze zaplanowana. Jakich zatem błędów unikać, kiedy już zdecydujesz, że czas na poważne zmiany zawodowe?

Po pierwsze, nie rzucaj obecnej pracy, zanim nie upewnisz się, co tak naprawdę chcesz robić. Jeśli porzucisz swoją obecną pracę bez planu, może się zdarzyć, że znowu wybierzesz pochopnie i niewłaściwie. Brak planu i działanie pod wpływem impulsu to chyba jeden z najczęstszych błędów.

Kolejnym często popełnianym błędem jest wybór zawodu, który wydaje się prestiżowy, albo dobrze płatny. Oczywiście jest to dobry powód, jeśli nie jest jedynym, dla którego decydujemy się na wybór właśnie tego zawodu. Warto najpierw dowiedzieć się, jakie są blaski i cienie danego zawodu, jakich wymaga predyspozycji, jak ,,od kuchni” wygląda taka praca. Zastanów się, czy jest ona zgodna z Twoimi talentami, zdolnościami, wartościami życiowymi. Czy jesteś w stanie coś poświęcić w zamian za duże pieniądze? Może być na przykład tak, że nowy zawód wymaga pracy w weekendy i święta, a Ty jesteś na etapie swojego życia, kiedy bardzo ważna jest dla Ciebie rodzina. 

Czy nie wzbudzi to Twojej frustracji i konfliktów wewnętrznych?

Czasami decydujemy się na wybór jakiegoś zawodu, ponieważ znamy kogoś, kto wykonuje tę pracę i bardzo ją chwali. Zastanów się, czy ta osoba ma jakieś podobne do Ciebie cechy charakteru, osobowości, czy coś Was łączy. Praca, która jest świetna dla Twojej koleżanki ekstrawertyczki, może być udręką dla Ciebie introwertyka, ponieważ jesteście zupełnie innymi osobami.

Zanim zdecydujesz się na przebranżowienie, warto też zebrać informacje z różnych źródeł. Często to samo stanowisko w różnych firmach może wyglądać zupełnie inaczej. Zrób dokładny research w różnych miejscach, aby mieć pełen obraz, jak może wyglądać praca na danym stanowisku.

Jak zatem zabrać się za zmianę ścieżki kariery zawodowej, aby uniknąć stresu i rozczarowanie?

Po pierwsze zastanów się, jak wyglądała twoja kariera dotychczas — jakie to były stanowiska, jakie branże, co Ci się podobało, a do czego na pewno nie chcesz wracać, co Cię motywowało, a co zniechęcało do pracy, czy lubisz pracę zespołową, czy wolisz wykonywać indywidualne zadania. Zrób to na kartce papieru, nie wystarczy tylko o tym pomyśleć. Nie wszystko od razu przyjdzie Ci do głowy, dlatego warto tę listę przygotowywać przez kilka dni.
Pomyśl teraz jakie są Twoje mocne strony, talenty, zdolności, za co ludzie Cię chwalą, co przychodzi Ci łatwo, a innym sprawia trudności, przy jakich zadaniach tracisz poczucie czasu. Teraz do swojej listy dopisz wszystko to, co potrafisz robić i co by mogło być przydatne w kolejnej pracy, tzw. umiejętności twarde. Mogą to być jakieś umiejętności techniczne, znajomość języków, umiejętność obsługi urządzeń, posługiwanie się specyficznymi programami komputerowymi, czy specyficzne uprawnienia.

Teraz możesz się trochę rozmarzyć się. Jak miałaby wyglądać Twoja wymarzona praca — opisz ją ze szczegółami — jakie godziny, czy wolisz pracować w konkretne dni tygodnia, czy na przykład w systemie zmianowym, jakiego chcesz mieć szefa, ile chcesz zarabiać, czy możesz dojeżdżać do pracy, czy tylko praca z domu, jaki chcesz mieć zespół i wszystko inne co jest dla Ciebie ważne. 

Teraz czas na analizę dotychczasowych zapisków. Na podstawie tych notatek możesz już wywnioskować jaka praca bądź jaki zawód byłby dla Ciebie najlepszy. Patrząc na listę swoich talentów i umiejętności twardych, pomyśl czego Ci jeszcze brakuje, aby dostać pracę w swoim wymarzonym zawodzie. Może są to jakieś uprawnienia, może potrzebujesz kursu.

Warto poszukać na stronach http://www.futurelearn, www.cursera.org itp.

Zdecydowanie dobrym pomysłem jest skorzystanie z pomocy doradcy zawodowego albo coacha kariery. Czasami pomimo samodzielnie zrobionej analizy, nadal nie wiesz co byłoby dla Ciebie najkorzystniejsze, wahasz się, masz wątpliwości. Pomoc osoby z zewnątrz, która dysponuje profesjonalnymi narzędziami i doświadczeniem w tej dziedzinie, może Ci zaoszczędzić wiele stresu i zmarnowanego czasu w pracy, której nie lubisz.

Kiedy już wiesz co chcesz robić, jaki zawód do Ciebie pasuje, zrób bardzo dokładne rozeznanie, popytaj znajomych, zadaj pytania na grupach tematycznych np. Na FB, poszukaj bezpłatnych kursów, aby sprawdzić, czy to, czego będziesz potrzebować w nowej pracy w ogóle Cię interesuje. Najlepszą formą na sprawdzenie, czy nowy zawód jest tym, czego szukasz jest poszukanie wolontariatu, albo znalezienie pracy dodatkowej w tym zawodzie. Dzięki temu możesz zrobić „próbę”, zanim ostatecznie podejmiesz decyzję. To jest oczywiście czasochłonne i wymaga pewnego poświęcenia, ale możesz w ten sposób zaoszczędzić sobie rozczarowania. Zwłaszcza jeśli chcesz wejść w coś zupełnie Ci dotąd nieznanego.

Czy na zmianę ścieżki kariery zawodowej może być za późno? Nie sądzę. Nie ma znaczenia ile masz lat, zawsze masz prawo do tego, aby znaleźć jak najlepszą dla siebie opcję zawodową. Pokuszę się nawet o stwierdzenie, że im dłużej jesteś na rynku pracy, tym lepiej znasz siebie i swoje oczekiwania, a co za tym idzie łatwiej Ci stwierdzić, co tak naprawdę chcesz robić w życiu. Różne doświadczenia zawodowe pokazały Ci co lubisz, a czego chcesz unikać, co jest dla Ciebie ważne, a w jakich sprawach jesteś w stanie iść na kompromisy.

Pamiętaj również, że zmiana ścieżki zawodowej to jest proces i czasami może zająć kilka miesięcy, a nawet rok lub dłużej. Nie zniechęcaj się i nie poddawaj. Czasami lepiej poczekać, przeprowadzić dobry research i mieć pewność, że wybrana droga jest tą, która jest dla Ciebie właściwa, niż za kilka miesięcy znaleźć się znowu w punkcie wyjścia.

I jeszcze jedna uwaga na koniec. Po kilku latach może się okazać, że znowu czujesz potrzebę zmiany. Nie myśl wtedy, że coś z Tobą nie tak. To jest jak najbardziej normalne, że zmieniają się nasze wartości, priorytety, zainteresowania, kontekst życiowy.

I to jest jak najbardziej w porządku.

Autor: Agnieszka Kowalczyk