Dietetyk, psychodietetyk, diet coach? Kim są te osoby, do którego specjalisty się wybrać?

Dieta, odchudzanie, zdrowe odżywianie to tematy, które są dla wielu z nas ważne z wielu powodów. Jednym z nich jest dbanie o wygląd, czy dobre samopoczucie. Najważniejszą kwestią jest jednak nasze zdrowie, które jest motorem naszych działań. W ostatnich latach wzrosła ilość chorób dieto-zależnych. Nasiliła się skala problemu z otyłością. Według WHO otyłość jest chorobą (1), która jest zagrożeniem dla zdrowia i stanowi poważny problem. Często wydaje nam się, że zostaliśmy sami z problemem obżarstwa, zaburzeń odżywiania, nieodpowiedniej diety, a przecież mamy sporo specjalistów, z których pomocy możemy skorzystać. Warto sięgnąć po pomoc, gdyż sami często nie jesteśmy w stanie sobie poradzić z kwestiami, w których nie jesteśmy specjalistami.  

W tym artykule w prosty sposób nakreślę różnice pomiędzy dietetykiem, psychodietetykiem,a diet coachem. Moją intencją jest to, by edukować, a nie przekonywać, który specjalista jest najlepszy, bo wszystko jak wiadomo zależy od wielu czynników. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi.

DIETETYK

Słowo dieta kiedyś kojarzyło nam się z chorobą i często szpitalnym jedzeniem. Dawniej dietetyk był osobą zatrudnianą w szpitalach, oraz miejscach publicznego żywienia, sanatoriach. Opracowywał plany żywieniowe dla osób po przebytych operacjach, osób otyłych, chorych na cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, nowotwory, czy choroby autoimmunologiczne. Dietetyk również edukował społeczeństwo w zakresie zdrowego żywienia, żywienia w chorobach, wpływie naszych wyborów żywieniowych na codzienne funkcjonowanie i zdrowie.

Według BDA (The Association of UK Dietician) dietetyk to wykwalifikowany pracownik służby zdrowia, który diagnozuje i pomaga w leczeniu osób z problemami natury dietetycznej i żywieniowej na indywidualnym i szerszym poziomie zdrowia publicznego. Dietetycy to specjaliści, którzy korzystają z badań naukowych dotyczących żywności, zdrowia i chorób. Ich działania przekładają się na praktyczne wskazówki i pomoc w dokonywaniu odpowiednich wyborów dotyczących stylu życia odnoszącego się do wyborów żywieniowych. Dietetycy mogą pracować w służbie zdrowia, lub w prywatnych placówkach. Podejmują pracę zarówno ze zdrowymi, jak i chorymi osobami w różnych warunkach(2), ucząc zasad zdrowego odżywiania, oraz opracowując plan żywieniowy. W Polsce ten zawód nie jest uregulowany prawnie. W UK natomiast zawód dietetyka jest ustrukturyzowany prawnie.

PSYCHODIETETYK

Według BDA (The Association of UK Dietician) psychodietetyk jest to dietetyk zajmujący się zdrowiem psychicznym, który może pomóc w prawidłowym odżywianiu się i nawiązaniu pozytywnej relacji z jedzeniem. Psychodoetetycy pracują łącząc wiedze dietetyczną z wiedzą psychologiczną. Są to specjaliści, które używają narzędzi i technik takich jak rozmowa motywacyjna, uważność, by zmienić niepożądane zachowania. (3)  

Według obserwatorium językowego Uniwersytstu Warszawskiego, psychodietetyk to osoba, która pomoże zarówno tym, którzy są na diecie jak i tym, którzy chcą zmienić nawyki żywieniowe bez przechodzenia na dietę. (4)

Psychodietetyk podchodzi holistycznie do problemów z odżywianiem. Łączy wiedzę psychologiczną z wiedzą o żywieniu, ale w głównej mierze skupia się na sferze motywacji i nawyków, zmianie zachowania, relacji z jedzeniem. Udając się do psychodietetyka nie zawsze otrzymamy jadłospis, czy poradę żywieniową, możemy jednak otrzymać pomoc psychologiczną w tym kontekście. Warto z tego skorzystać, jeżeli mamy problemy np. z zaburzeniami odżywiania, czy innymi chorobami natury psychicznej związanymi z jedzeniem. Psychodietetyk często współpracuje z dietetykiem, lub może sam być dietetykiem ze specjalizacją z psychodietetyki. Wtedy posiada kompetencje również do tworzenia dla nas indywidualnych programów żywieniowych.

DIET COACH

Coaching jest ostatnio bardzo modny. Jest często mylony z wystąpieniami motywacyjnymi, czy sloganami „możesz wszystko”. Istota coachingu jest jednak inna. Coaching to  towarzyszenie klientowi w drodze do rozwoju. Coach wykorzystuje techniki coachingowe w pracy z klientem, buduje relację pełną zaufania, aktywnie słucha, wspiera klienta i odkrywa w nim potencjał do działania. Używa do tego pytań otwartych, parafrazy, odzwierciedlania, czy zmianę perspektywy. Według ICF (International Coach Federation) coaching pomaga ludziom wykorzystać ich potencjał, odblokować źródła kreatywności i porduktywności, co skutkuje pozytywną zmianą klienta (5) .

Diet coach to po prostu coach, który skupia się na sferze dotyczącej nawyków dietetycznych, zdrowego odżywiania, szukania sposobów radzenia sobie z wyzwaniami w tym obszarze. Może to być praca nad zmianą przekonań („w moim wieku nie da rady schudnąć”, „próbowałam wszystkich diet świata i nigdy nie udało mi się trwale schudnąć”, „muszę jeść słodycze, bo dają mi energię, cukier krzepi”, „w mojej rodzinie wszyscy są otyli”), nawyków (zjadanie ciasta do kawy, podjadanie chipsów w trakcie oglądania telewizji, podjadanie w pracy pomiędzy posiłkami), odkryciu emocji, jakie nam towarzyszą przed/podczas/po jedzeniu (jedzenie w stresie, strachu, z uwagi na nudę, w smutku, radości), odnalezienie motywacji do działania (co mnie motywuje, jak podtrzymać motywację, jak wytrwać w postanowieniach). Diet coach również pomaga klientowi w ustaleniu celu na każdą sesję coachingową (lub na cały proces coachingowy), używa narzędzi coachingowych, by wydobyć z klienta jego zasoby, pomaga w zbudowaniu planu działania i jego realizacji. Diet coach nie musi być dietetykiem. Dobrze, gdy ma potrzebną wiedzę z tego zakresu, ale nie jest ona konieczna. Diet coach nie ustala jadłospisów, nie edukuje klienta, nie doradza, nie poucza. Pomaga klientowi wydobyć jego zasoby. Klient najlepiej wie, co mu służy, jaka jest przyczyna, że nie może schudnąć lub zdrowo się odżywiać. Może też nie chce zdrowo żyć albo ten cel nie jest zależny od niego. Ważną kwestią w powodzeniu diet coachingu jest samoświadomość klienta, chęć zmiany, rozpoznawanie swoich potrzeb, systemu wartości (dlaczego zdrowe odżywianie jest dla mnie ważne), co poprzez bycie zdrowym wnoszę do świata, swojego otoczenia. Osoby, które sięgną do swojego wnętrza i znajdą odpowiedzi na pytania, które zadaje coach  będą miały wgląd w siebie i nauczą się intuicyjnego jedzenia, czerpania  przyjemności ze spożywania pokarmów, zdrowego odżywiania, co będzie skutkowało utratą zbędnych kilogramów. Diet coach skieruje klienta do odpowiedniego specjalisty, jeżeli podczas sesji odkryje, że klient wymaga takiego leczenia, gdyż taka pomoc jest to poza kompetencjami coacha.

Zdarza się, że diet coach współpracuje z psychologiem i innymi specjalistami, dzięki czemu proces odchudzania w końcu staje się możliwy i zaczyna być naszym stylem życia.

Bardzo ważną kwestią jest podjęcie działania, jeżeli mamy problemy z odżywianiem, nadwagą, coś nas w tej kwestii niepokoi. Uważam, że wybór jakiegokolwiek specjalisty w tym zakresie jest pierwszym krokiem do sukcesu. Każdy z tych osób (dietetyk, psychodiatatyk, diet coach) może nam pomóc, a jeżeli będzie to wykraczało poza jego kompetencje – skieruje nas do odpowiedniego specjalisty.

Źródła:

Anna Styrna 

Magister pedagogiki resocjalizacyjnej, certyfikowany coach,  manager i przedsiębiorca

Jako coach towarzyszę w rozwoju innych i wydobywam z ludzi to, co najlepsze. Pomagam klientom w realizowaniu ich celów, pokonywaniu lęków, odkrywaniu swoich pasji życiowych, najlepszych stron, jak również towarzyszę w wychodzeniu z kryzysów.

Uwielbiam kontakt z ludźmi. Empatia, wrażliwość, umiejętność aktywnego słuchania i tworzenia przestrzeni dla klientów pomaga mi w pracy coacha. Moja misja życiowa to pomaganie innym w rozwoju, tworzenie lepszego świata.