W psychologii wyróżniamy dwie drogi porównań społecznych, a mianowicie porównania w górę oraz porównania w dół.
Porównując się w górę stawiamy siebie w opozycji z kimś, kto z naszego punktu widzenia ma lepiej, co często może wywołać w nas wzmożoną frustrację wobec nas samych i bliskich, wygenerować brak satysfakcji z naszych dotychczasowych osiągnięć, czy skutecznie zabić w nas motywację do dalszych działań. Możemy także porównywać się w dół, stawiając siebie w przeciwwadze z kimś, komu w naszej ocenie wiedzie się gorzej. Porównania w dół mogą wywołać w nas chwilowe pozytywne odczucia jak duma, satysfakcja, poczucie bycia lepszym i czy znajdującym się w korzystniejszej sytuacji.
Gdy doświadczasz tymczasowo negatywnych emocji, wówczas porównywanie się z kimś, kto twoim zdaniem ma gorzej, pozwoli tobie na chwilowe wyciszenie swojego wewnętrznego krytyka.
Tylko czy porównywanie się jest konstruktywne?
Porównywania sprawiają, że stajemy się pionkiem w grze naszych nieproduktywnych przekonań o nas samych, świecie czy innych ludziach, tracąc przez to kontrolę nad tym, co dzieje się tu i teraz. Tendencja do porównywania się jest narzędziem i przynosi określone korzyści, ale nie uzdrowi nas z kompleksów, czy poczucia bycia gorszym w oczach innych a może przede wszystkim własnych?
Porównania sprawiają, że często stoimy w miejscu, bądź stawiamy kilka dużych kroków do tyłu. To zdecydowanie utrudnia dalszy rozwoju, zarówno w kontekście rozwoju osobistego, jak i zawodowego.
Jak już czynisz porównania, to może porównuj się z samym sobą? Jeśli zmagasz się z silnym krytycyzmem wobec siebie, pesymizmem wobec przyszłości, jeśli tracisz szybko cierpliwość, to może zrób mały krok ku zmianie i zastanów się co jest twoja trudnością? Jak chciałbyś, aby wyglądało twoje dotychczasowe życie osobiste, zawodowe, czy jak chciałbyś w ogóle patrzeć na siebie? Kogo chciałbyś widzieć codziennie patrząc w lustro i jak chciałbyś witać się z samym sobą? Jeśli potrzebujesz zmian, to możesz wybrać ścieżkę doskonalenia, której głównym celem będziesz ty sam! Możesz to czynić metodą małych kroczków i zacząć od czegoś niewymagającego a jednocześnie realnego do wypracowania
A tak poza tym, całkowicie newralgicznie analizując temat, to z mojego punktu widzę jak porównywanie się z kimś jest passé. . Ty, twoja historia, doświadczenia, rodzina, bądź jej brak, ludzie, których spotkałeś/ spotkałaś, świat twoich przekonań, uczuć, myśli, to i wiele więcej, to najbardziej indywidualna i unikatowa Walizka Życia. Nikt inny na świecie jej nie posiada i posiadać nie będzie. Nie ma takiej samej drugiej osoby jak ty czy ja. Nikt inny na świecie nie przeszedł w twoich butach tej samej Drogi Życia, nikt inny na świecie nie obserwował twojej historii twoimi oczami i nikt inny na świecie nie przeżywał i nie przeżyje życia tak, jak ty to czynisz każdego dnia.
Żaneta Ławecka- Magister psychologii o specjalności psychologia kliniczna i zdrowia ukończonej na Uniwersytecie SWPS w Warszawie, magister pedagogiki i doradztwa zawodowego, a także pracujący w duchu NVC terapeuta TSR (w trakcie certyfikacji). Certyfikowany praktyk metody Kids’ Skills. Autorka takich prac magisterskich, jak: „Emigracja jako czynnik zwiększający ryzyko wystąpienia depresji poporodowej”, „Świat oczami zranionego dziecka, czyli historia życia Dorosłych Dzieci Alkoholików, oraz „Zjawisko przemocy domowej w środowisku rodzinnym”. Obecnie pracuje na stanowisku SEND teaching partner w Charlton Kings Infants’ School, a także jako psycholog, terapeuta i doradca zawodowy dla Helpee – platformy psychologiczno – terapeutycznej. Współpracuje także z takimi organizacjami jak Caring for Communities and People w Cheltenham, Stowarzyszenie Widzących Więcej w Mogilnie oraz Polskie Forum Migracyjne w Warszawie.