Chęć zmiany- pierwszy krok postanowień noworocznych
W życiu każdego człowieka pojawia się moment, w którym zdaje on sobie sprawę, że potrzebuje jakiejś ZMIANY. Chęć znalezienia lepszej pracy, nauka nowego języka, zmiana miejsca zamieszkania, rozpoczęcie zdrowszego stylu życia… Przykładów rzeczy, które chciałoby się zmienić jest nieograniczona liczba, tak samo jak bodźców, innych i specyficznych dla każdej osoby, które mogą chęć takiej zmiany spowodować.
Nadchodzi jednak taki czas w roku, który sam w sobie jest silnym i wystarczającym bodźcem, by zacząć proces zmiany. Nadchodzący Nowy Rok, a wraz z nim Noworoczne Postanowienia, są momentem przełomowym dla wielu, nic więc dziwnego, że to właśnie w pierwszym tygodniu stycznia siłownie pękają w szwach, a na kursach językowych dla początkujących brakuje miejsc.
Dlaczego jednak działania te przerywane są zaledwie kilka tygodni po ich rozpoczęciu?
W którym miejscu gubimy zapał i chęć do działania?
I w końcu, co zrobić, by Postanowienia Noworoczne nie stały się tymi Corocznymi, wpisywanymi regularnie na listę rzeczy do zrobienia w nadchodzącym, nowym roku?
Dlaczego nie dotrzymujemy swoich postanowień noworocznych?
Powodów, dla których zbyt szybko się poddajemy w drodze do zrealizowania wyznaczonych celów, może być wiele. Jedne z nich zależne są od indywidualnych predyspozycji konkretnych jednostek, inne wynikać mogą z niekorzystnych warunków sytuacyjnych, które w niewłaściwym momencie stają nam na drodze i uniemożliwiają działanie. Istnieje natomiast jeszcze jedna grupa czynników mogących mieć wpływ na przerwanie lub zaniechanie czynności, która jest dość powszechna przy kreowaniu i realizacji postanowień noworocznych. Mowa tutaj o nieodpowiednim przygotowaniu do procesu zmiany oraz brak realnego schematu działania.
Planuj- ale właściwie!
Dobry, konkretny plan to podstawa niemal każdego sukcesu. Zbyt ogólne i zbyt ambitne, w pośpiechu wyznaczane cele są wrogiem ich pomyślnego zrealizowania. „Muszę schudnąć”, „Nauczę się nowego języka obcego”, „Muszę zmienić pracę”- czy któreś z tych stwierdzeń brzmi znajomo? Wielu z nas, rzucając tego typu hasła, nie zastanawia się nad krokami, które należałoby podjąć, aby uzyskać pożądane wyniki, nie tworzy planu, który wskazywałby kolejne kroki w drodze do celu. Stwierdzenia te sugerują chęć lub przymus zmiany, ale czy jest to równoznaczne z postanowieniem jej podjęcia i przeprowadzenia?
Sukces postanowień noworocznych = motywacja + plan
W psychologii istnieje kilkuetapowy proces motywacyjny, który jest kluczem do odniesienia sukcesu. Pierwszym etapem jest uruchomienie zachowania ukierunkowanego na cel. W przypadku postanowień noworocznych, decydującym krokiem jest skonstruowanie szczegółowego planu. Spróbuj zastąpić hasła ogólne, na te bardziej szczegółowe, np. „W styczniu 2019 zapiszęsię na kurs języka hiszpańskiego dla początkujących”, lub „W 2019r. odwiedzę dwa kraje, których wcześniej nie widziałem”, „Do marca 2019r. zgubię 5 kg”, w ten sposób w wypisanym postanowieniu zawiera się cząstka planu, który należy zrealizować, aby osiągnąć pożądany cel. Co więcej, konkretny sposób przedstawienia swoich dążeń pozwoli na dokładne zmierzenie osiągniętych rezultatów, co może mieć duży, pozytywny wpływ na samoocenę.
Kolejnym etapem jest podtrzymywanie aktywności ukierunkowanej na cel. Jest to etap, podczas którego właśnie często gubimy zapał i rezygnujemy z kontynuowania założonej aktywności. Istnieje wiele czynników, które mogą mieć na to wpływ, np. brak informacji o osiąganym sukcesie lub postępie. W sytuacji kiedy nie widzimy efektów swoich działań, np. spadek wagi, często rezygnujemy z dalszego wysiłku. Kolejnym czynnikiem może być pojawienie się lęku przed niepowodzeniem lub sukcesem. W przypadku poszukiwania nowej pracy, często występuje obawa przed zmianą, niektórym ludziom trudno jest wyjść ze swojej strefy komfortu i podjąć sięnowych wyzwań, dlatego tuż przed startem następuje spadek motywacji i wszelkie działania zostają przerwane. Faktem jest też, iż nierzadko podczas wykonywania pewnych czynności wkrada się znudzenie i spadek zainteresowania, lub zadanie traci ważność pod wpływem pojawienia się innego,w jakimś sensie ważniejszego. Wszystkie te sytuacje są normalne i ludzkie, natomiast istnieją pewne mechanizmy, które mogą pomóc nam się przed nimi bronić.
Ciesz się z małych sukcesów!
Pierwszym, skutecznym sposobem na podtrzymanie aktywności ukierunkowanej na nasz cel, jest odwrócenie uwagi od gratyfikacji (nagrody). Koncentracja na pożądanych wynikach działania wzmaga niecierpliwość! Aby sobie z tym poradzić, możemy wprowadzić w życie mechanizm segmentacji i zwielokrotnienia gratyfikacji, które polega na wyodrębnieniu kilku etapów wykonywania danego zadania, co spowoduje, iż będziemy mogli nagradzać się za mniejsze sukcesy, dzięki czemu dotarcie to mety będzie łatwiejsze (nie mowa tutaj o wielokrotnym nagradzaniu pączkami osoby będącej na diecie! 😉 ). Warto również pamiętać o swobodzie wyboru, gdyż brak tej swobody budzi opór. Spróbuj więc zastąpić sformułowania typu „Muszę schudnąć 5 kg” na „Chciałbym schudnąć 5 kg”. Ważnym czynnikiem jest informacja zwrotna o osiąganych wynikach, gdyż brak takiej informacji często bywa demotywujący, zadbaj więc o ewaluację swoich działań, np. test językowy przed, w trakcie i po ukończeniu kursu.
Tym razem Ci się uda!
Ostatnim etapem jest zakończenie działania nastawionego na cel. Zakończenie procesu zmiany może być wynikiem różnych czynników, np. informacja zwrotna od innych znaczących osób lub znudzenie. Zakończeniem jednak okazać może się sytuacja, gdy sprawdzając swoje postępy uznajemy, iż całość wyznaczonych celów została osiągnięta i można z dumą kończyć dane zadanie, czego wszystkim życzę w nadchodzącym Nowym Roku!
Potrzebujesz pomocy psychologicznej w języku polskim? Polski psycholog z ramienia Polish Psychologists’ Association przyjmuje w Londynie, Oxford i Cambridge: https://psychologwlondynie.blog/gdzie-po-pomoc/
Przeczytaj także nasz artykuł o kampanii społecznej „Dry January”, czyli miesiącu alkoholowej abstynencji: https://psychologwlondynie.blog/2019/01/03/dry-january-miesiac-bez-alkoholu/
Paulina Bagrowska
Pomoc psychologiczna w UK 