Czym jest edukacja konwencjonalna dobrze wiemy – to znany nam system ławek i tablic. Czym jest jednak Montessori, albo raczej kim była Montessori? Wciąż niewiele z nas potrafi odpowiedzieć.
Maria Montessori to lekarz i pedagog pochodząca z Włoch i żyjąca w latach 1870-1952. Kształciła dzieci, które chciały się uczyć, ale nie miały ani pieniędzy ani materiałów. Maria postanowiła wykorzystać potencjał dziecka i stworzyła swoje własne pomoce, na których mogły „pracować” dzieci i dzięki nim zdobywać wiedzę. Wykorzystywała na przykład nici żeby uczyć dzieci kolorów. Od nazwiska Marii powstała metoda Montessori, która zrzesza ze sobą coraz więcej zwolenników. W Polsce system ciągle jeszcze raczkuje i jest przyrównywany niekiedy do Szkoły Demokratycznej, z którą niewiele ma wspólnego. Jednak w Anglii czy w Stanach Zjednoczonych jest już bardziej popularny. W samym Londynie możecie znaleźć wiele szkół Montessoriańskich, ale również przedszkoli pracujących tą metodą albo wykorzystujących jej elementy w funkcjonowaniu placówki. Przejdźmy jednak do rzeczy. Czym jest ta cała „metoda Montessori” w praktyce?
Zacznijmy może od tego jak wygląda dzień w placówce Montessori.
Dzień w placówce Montessori
Każdy dzień zaczyna się w podobny sposób do placówki konwencjonalnej: gromadzeniem się dzieci, podczas którego dzieci samodzielnie przygotowują sobie śniadanie.
Zaraz potem jest krąg, czyli po angielsku tak zwany „circle time”, na którym dzieci rozmawiają z nauczycielem o poprzednim dniu, spędzonym weekendzie, samopoczuciu, czy też omawianym aktualnie temacie np. o człowieku czy układzie słonecznym.
Potem rozpoczyna się czas pracy własnej, kiedy dzieci pracują indywidualnie kierowane przez nauczyciela, który w międzyczasie prowadzi indywidualne prezentacje nowych lekcji. Czas pracy trwa trzy godziny i jest to czas skupienia i zdobywania wiedzy.
Następnie jest czas na wyjście na świeże powietrze. W Montessori nie ma nieodpowiedniego dnia na spacer, jest tylko nieodpowiednie ubranie! Dzieci przygotowują się same do wyjścia, a rodzice są proszeni o zostawianie dzieciom takich rzeczy, które będą same w stanie założyć.
Po zabawie na zewnątrz jest obiad, który dzieci same sobie serwują. Jeśli Twoje dziecko to niejadek to idealne miejsce dla niego! Dziecko samo decyduje ile zje. Oczywiście pod czujnym okiem nauczyciela. Obiad zjedzony? Pora na drugą część dnia.
Odbywają się wtedy zajęcia dodatkowe, dzieci czytają książki albo korzystają z pomocy czyli kontynuują czas pracy własnej. Dla tych, którzy potrzebują obrazów zamiast słów polecam do obejrzenia świetny krótki film o dniu w Montessori: https://www.youtube.com/watch?v=09Y-huCMjIc
Kilka faktów i mitów na temat metody Montessori
MIT
Metoda oznacza brak zasad.
Wręcz przeciwnie! Metoda Montessori zbudowana jest na wielu zasadach.
Przebieg dnia opiera się na konkretnych zasadach, ale także nauka to podążanie za poleceniami. Każda klasa Montessoriopiera swoje funkcjonowanie na pięciu działach: matematyce, sensoryce, języku,życiu codziennym i kulturze. Działy tworzone są w klasie przez ich nauczycieli w oparciu o wiedzę na temat metody. Używanie wszelkich przedmiotów na półkach odbywasię po odbyciu lekcji z nauczycielem. Dzieci mogą używać konkretnych pomocy tylko po indywidualnej pierwszej lekcji z nauczycielem.
FAKT
W przedszkolach Montessoriańskich nie ma zabawek
To prawda, że przedszkola montessoriańskie mają inne wyposażenie. Wszystko jest jednak bardzo dobrze zaplanowane.
Maria Montessori chciała rozwijać potencjał dziecka. Jeśli dziecko jest w stanie zapamiętać nazwy dinozaurów, to może zapamiętać nazwy krajów będąc trzylatkiem. Dzisiejsze dzieci mają wszystko, zaczynając od pluszaków, a kończącna najbardziej wymyślnych zabawkach elektronicznych. Przedszkole montessori sprawia, że dziecko się nie nudzi i z chęcią uczy, bo wszystkie rzeczy są inne niż te w domu. Nie zobaczycie w tych przedszkolach pluszowych misiów, ale ciekawe pomoce rozwijające potencjał dziecka.
FAKT
Indywidualne podejście w placówkach Montessori
W metodzie Montessori każde dziecko traktowane jest indywidualnie. Dlatego niektóre trzylatki uczą się pisać liter,a inne dopiero ćwiczą umiejętność kontrolowania narzędzia pisarskiego. Nauczyciel to tutaj osoba, która ma pokierować dzieckiem w zdobywaniu wiedzy. Bardziej jest jak cień, który wspiera i pozwala dziecku być w skupieniu wczasie tak zwanej pracy własnej. Nie bądźcie więc zdziwieni, jeśli zobaczycie tu trzylatka przyszywającego guzik. Niesamowite prawda? To pomoc z działu „życie codzienne”, które jest wspaniałym ćwiczeniem na motorykę małą, a tym samym przygotowuje rękę do pisania.
FAKT
Dzieci są w różnym wieku w jednej grupie
To prawda! W jednej grupie przedszkolnej są dzieci od trzech do sześciu lat. Dzieci pomagają sobie nawzajemi uczą się od siebie. Nie ma nasilenia tych samych problemów rozwojowych, bogrupa wiekowa jest zróżnicowana.
Oczywiście czasami się zdarza, że system Montessori nie jest idealny dla poszczególnych dzieci, które potrzebują systemu ławkowego i oczywistych zasad. Jako psycholog i pedagog zdecydowanie polecam tą metodę. Dzieci uczą się tutaj mówić o swoich emocjach i przeżyciach, ale też mogą nauczyć się dużo więcej niż na to pozwala grupa w placówce konwencjonalnej. Montessori to również pokazywanie świata realnego czyli jeśli uczymy się o pszczołach to zobaczą realne zdjęcie pszczoły. Za co cenię tę metodę? Za podążanie za dzieckiem w mądry sposób, umożliwiając mu zaspokojenie ciekawości świata, ale też pozwalanie dziecku na podejmowanie własnych decyzji.
Polecamy również nasz artykuł o Szkołach Sobotnich, oraz jak spędzać jakościowy czas ze swoim dzieckiem.
Pomoc psychologiczna w UK 